Płyta fundamentowa a trudne warunki gruntowe
Stan gruntu pod budowę domu nie zawsze spełnia oczekiwane warunki. Od rodzaju podłoża oraz jego stabilności będzie zależał wybór fundamentów. Jak zaprojektować płytę fundamentową, która spełni wymagania techniczne i zapewni budynkowi trwałość?
Trudne warunki gruntowe – co to oznacza?
Najczęściej spotykanym utrudnieniem dla projektanta są gleby o wysokiej zawartości wody, takie jak gliny i torfy, a także tereny podmokłe i zalewowe. Gleby o słabej nośności, np. luźne piaski czy pyły, mogą natomiast nie zapewnić stabilnego podłoża tradycyjnym fundamentom. Warunki, w których grunt ma zmienną strukturę na różnych głębokościach, mogą prowadzić do nierównomiernego osiadania budynku. Z kolei planowanie budowy na stokach lub w rejonach ze skarpami może stwarzać zagrożenie osunięcia gruntu. Wybór działki pod zabudowę powinien zostać poprzedzony odpowiednimi badaniami geologicznymi. Obszary, na których występują nietypowe formacje geologiczne, takie jak jaskinie czy kamieniste podłoża, mogą wymagać zastosowania niestandardowych rozwiązań. Szczególnym przypadkiem, niespotykanym w naszej strefie geograficznej, są tereny podatne na ruchy tektoniczne.
Rodzaje fundamentów i rozwiązania techniczne
W kontekście kategoryzacji fundamentów na poziomie podstawowym możemy rozróżnić fundamenty pośrednie oraz fundamenty bezpośrednie. Fundamenty pośrednie, takie jak ławy lub pale, opierają się na warstwach gruntu o większej nośności, znajdujących się głębiej pod powierzchnią ziemi. Z kolei fundamenty bezpośrednie, takie jak płyta fundamentowa, są stosowane w przypadku stabilnych gruntów i nie wymagają głębokiego wykopu.
Tradycyjne fundamenty ławowe nie sprawdzą się w przypadku bardziej wymagających gruntów, takich jak tereny podmokłe czy grunty o niestabilnej strukturze. W takich warunkach może dojść do osiadania budynku czy naruszenia konstrukcji, co przełoży się na bezpieczeństwo całego obiektu. W celu uniknięcia tych niekorzystnych efektów konieczne jest zastosowanie bardziej zaawansowanych rozwiązań projektowych.
Alternatywę dla tradycyjnych fundamentów mogą stanowić wspomniane wcześniej fundamenty palowe, które sięgają głębiej, aż do nośnych warstw gruntowych, zapewniając odpowiednią stabilność. To rozwiązanie może jednak okazać się dość kosztowne i skomplikowane w realizacji. Innym efektywnym rozwiązaniem jest wybór płyty fundamentowej. Dzięki swojej rozległej powierzchni efektywnie rozkłada obciążenia na powierzchni gruntu, redukując ryzyko osiadania czy deformacji budynku.
Dlaczego płyta fundamentowa?
Spośród powyższych rozwiązań, na szczególną uwagę zasługuje płyta fundamentowa, która doskonale sprawdza się w obszarach o zmiennej strukturze gruntu, podmokłych glebach i w przypadku nierównomiernej wilgotności. W celu uniknięcia kosztownego odwodnienia na działkach o wysokim poziomie wód gruntowych, zamiast ław fundamentowych stosuje się właśnie płytę fundamentową posadowioną powyżej zwierciadła wód gruntowych. Budowa płyty zapewnia ponadto doskonałe parametry termoizolacyjne, przyczyniając się do obniżenia kosztów energii. Kluczową zaletą tego rozwiązania jest także rozkład nacisków wywieranych na grunt przez budynek, który staje się znacznie mniejszy niż w przypadku fundamentów o mniejszej powierzchni.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze płyty fundamentowej?
Projekt płyty fundamentowej powinien być dostosowany zarówno do warunków gruntowych, jak i rodzaju budynku. W przypadku domu jednorodzinnego o stosunkowo niewielkiej powierzchni, budowanego na stabilnym podłożu, możemy elastycznie dostosować projekt do swoich potrzeb. W niektórych przypadkach może być jednak wymagane dodatkowe wzmocnienie płyty w miejscach o niskiej nośności lub niejednorodnym podłożu. Służą do tego kształtki wzmocnione, umożliwiające lepsze rozłożenie obciążeń z płyty fundamentowej. W szczególnie utrudnionych warunkach gruntowych konieczne może okazać się zastosowanie fundamentów pośrednich.
Zakładając, że fundament został odpowiednio zaprojektowany przez fachowca, nie musimy obawiać się o trwałość konstrukcji czy jej odporność na obciążenia. Warto jednak dostosować projekt do oczekiwanych standardów energetycznych czy zastanowić się nad szczegółowymi rozwiązaniami, takimi jak grzewcza płyta fundamentowa. Na szczególną uwagę zasługują także koszty, które mogą znacząco wzrosnąć na kolejnych etapach doskonalenia projektu konstrukcji.
